Complexbeschrijving

De Prins Mauritskazerne was de samenvoeging van vijf kazernes die op andere pagina's op deze website onder hun eigen naam worden besproken. In de hierna volgende tekst wordt gesproken over Prins Mauritskazerne als dit het totale complex omvat, of het bedrijfsmatige deel. Als er Mauritskazerne staat heeft dit betrekking op de lineaire kazerne uit 1906.
In 1983 werden vijf naast elkaar gelegen kazernes ondergebracht in Kazernecomplex Ede-West. In 1994 werd dit complex omgedoopt in Prins Mauritskazerne. De twee vroegere hoofdingangen werden vervangen door een gezamenlijke ingang en men betrad het kazerneterrein min of meer aan de achterkant.
Het totale complex kan in drie hoofdmoten worden ingedeeld. Het oudste deel wordt gevormd door de oorspronkelijke infanteriekazernes die in 1934 Maurits- en Johan Willem Frisokazerne (JWF) genoemd werden. Het tweede deel bestaat uit de vroegere artilleriekazernes Van Essen-, A. Kool- en P.L. Bergansiuskazerne. Het derde deel van het terrein ligt achter de Maurits- en JWF-kazerne en vormt het bedrijfsmatige deel. Dit laatste deel vormt het onderwerp van deze beschrijving en van de foto’s in de fotogalerij.

Plannen

De hierboven genoemde kazernes zijn rijksmonument en hun hoofdgebouwen en enkele andere markante gebouwen worden herbestemd. Zie voor details de beschrijvingen van deze kazernes. De Prins Mauritskazerne werd gesplitst in twee deelgebieden, die in de plannen enclaves worden genoemd. De Van Essen-, A. Kool- en Bergansiuskazerne vormen de enclave Maurits-noord. In deze enclave, die ook fysiek afgescheiden wordt van de Maurits- en JWF-kazerne door de nog aan te leggen Parklaan, wil men ongeveer 285 woningen bouwen.
Het grootste deel van de Prins Mauritskazerne: het bedrijfsmatige deel en de Maurits- en JWF-kazerne, vormt de enclave Maurits-zuid. Het thema voor deze enclave is Netwerk aan de Veluwe. De monumentale hoofdgebouwen van Maurits- en JWF-kazerne kregen een nieuwe bestemming, het bedrijfsmatige deel werd volledig ontdaan van bebouwing op de Stingerbol na en de anno 2021 nog te slopen gebouwen 85 en 86 direct achter de Mauritskazerne. Het was de bedoeling het vrijgekomen terrein te vullen met voornamelijk eengezinswoningen (laagbouw) in een hoge dichtheid. "Compacte bebouwing in het groen" heette dat in de plannen die echter achterhaald zijn met de opzet voor het World Food Center.

De plannen voor het World Food Center zijn in een vergevorderd stadium. Het samenwerkingsverband World Food Center Development BV wil het vrijgekomen terrein volledig invullen. In dit consortium werken samen: Bouwfonds Property Development, dat zich presenteert als een gebiedsontwikkelaar: “die aantrekkelijke leefomgevingen realiseert in Nederland en Duitsland”. Bouwbedrijf Van Wijnen en GREEN Real Estate, dat zich een een actieve vastgoedinvesteerder en -ontwikkelaar noemt met “een investeringsportefeuille en tal van ontwikkelprojecten in stedelijke gebieden in Nederland”, en in handen is van de familie Zeeman, bekend van de textielwinkels.

De opzet en ideeën voor het World Food Center worden beschreven in een brochure. Enkele citaten hieruit: “Nu is het moment voor verandering. Het World Food Center is een ware magneet voor ondernemingen, kennisinstellingen, overheden en consumenten.” En: ”Hier wil je zijn, op de huid van de tijd: om te leven in bijzondere woonvormen en te ervaren wat voedsel is en wat dat men ons doet...”
De achtergrond van het geheel vormt de regio Foodvalley: Ede en omringende dorpen en de Wageningen University & Research. De brochure: “Al jaren wordt hier gewerkt aan de voedselvoorziening van morgen door intensieve samenwerking tussen ondernemers, kennisinstellingen, onderwijs en overheid. Het World Food Center is de plek waar alles samenkomt en waar we deze rijke voedingsbodem toegankelijk maken voor de wereld.”
Het World Food Center Experience dat bij de Mauritskazerne gerealiseerd moet worden zal het visitekaartje vormen met zijn permanente en op het publiek gerichte exposities op het gebied van voedsel. De wijk World Food Center zal een mengsel worden van wonen en werken. Het wonen lijkt volgens foto's/tekeningen die een impressie van de toekomst laten zien, zich te gaan afspelen in appartementenblokken. Wat betreft het werken: “Kantoor- en bedrijfsgebouwen vormen een dynamisch businessmilieu dat bijdraagt aan het vernieuwende, maatschappelijk geëngageerde profiel van het World Food Center. Een integraal samenwerkende community rond innoverende oplossingen van de toekomst.”

Structuur en geschiedenis

Al vroeg na de bouw in 1906 van de Maurits- en JWF-kazerne werden er achter de kazernes barakken gebouwd. Na de Tweede Wereldoorlog waren deze nog aanwezig maar totaal uitgeleefd. Op een stafkaart uit 1957 zijn ze nog te zien. Een kaart uit 1958 toont een heel ander beeld, het achterterrein van de beide kazernes is totaal heringericht. De barakken zijn verdwenen en vervangen door een geringer aantal stenen gebouwen. De weg er tussendoor komt nu uit op wat aangeduid werd als de Achtbaan. Dit was een langgerekt ovaal met een dwarsverbinding en een kruising, dat parallel aan de achtergrens van het kazerneterrein lag. Dit werd gebruikt als oefencircuit voor de rijopleidingen. De Achtbaan zou op haar beurt plaats maken voor bedrijfsloodsen, onbekend is wanneer.

Wie via de hoofdingang de kazerne betrad reed via een lange weg parallel aan de achtergrens van het terrein richting het spoor Wageningen-Ede. Deze weg kan opgevat worden als hoofdontsluitingsweg. Aan de linkerkant van deze weg waren bedrijfsloodsen en garages gebouwd, waarschijnlijk deels geplaatst voor het onderhoud aan de PRTL’s (pantser rups tegen lucht). Aan de andere kant van de weg kon men (nog steeds) halverwege een weg rechts naar beneden volgen langs loodsen en parkeerterreinen en men komt dan uit bij de achterkant van de Mauritskazerne. Vervolgde men de hoofdweg dan passeerde men de BOS-pomp (brandstof, oliën en smeermiddelen) en nog enkele lager gelegen gebouwen en garages. Aan het eind van de hoofdweg kon men rechtsaf en parallel met het spoor, om uit te komen bij de achterkant van de JWF-kazerne.
De wegen naar beneden die achter de JWF- en Mauritskazerne uitkwamen waren verbonden met een dwarsweg, zodoende werd er een vierkant raster gevormd. Wie de dwarsweg verder volgde (noordelijke richting) kwam na het passeren van de stormbaan uit op de terreinen van de Bergansius-, Van Essen- en Koolkazerne. Deze lagen feitelijk afgescheiden van de rest van het terrein en dicht bij de vroegere hoofdingang van het complex. Met de aanleg van de Parklaan, nieuwe ontsluitingen en het verwijderen van delen van het wegennet zal de oorspronkelijke structuur grotendeels verdwijnen.

Voor foto's van voor de sloop, kijk in: archief